Noot : Deze pagina is een copy, de in de blauwe kaders opgegeven verwijzingen zijn niet toegankelijk , ze bevinden zich op het afgeschermde gedeelte voor alleen voor West Alblasserwaard clubleden
De INDIANEN van Noord Amerika
Gepubliceerde presentatie Cor Timmermans,
Deze bovenstaande introductie staat al lange tijd op de website bij ons programma voor 2020, en laat een compilatie zien van kleine schilderwerkjes [primitief realisme], die ik meer dan een jaar geleden heb gemaakt, toen ik begon met schilderen.
Deze werkjes geven verscheidene facetten aan van het onderwerp, waar ik tijdens dit verhaal op terug kom.
INTRODUCTIE
Een foto van rode jurken ter nagedachtenis aan honderden First Nation kinderen die stierven in een voormalig internaat in Brits-Columbia (Canada) is uitgeroepen tot beste World Press foto van dit jaar.
Deze prachtige foto is een introductie, maar ook een samenvatting van onderstaand verhaal
1 Ons beeld van de Indianen
Als teenager ben voor het eerst met Indianen in aanraking gekomen tijdens mijn ‘praktisch jaar’ in Canada.
Daar heb ik in Alberta, Fort McCloud, ten zuiden van Calgary, voor de eerste maal een “POW WOW” bezocht.
Pow Wow is een jaarlijkse traditie bij indianen uit Noord-Amerika en in Canada. Het is een feestelijke ceremonie waarbij indianen bijeenkomen om te dansen en zingen en om muziek te maken. De indianen zijn dan uitgedost in hun traditionele kleding, met onder meer de mooiste verentooien. Het doel is om de traditie te bewaren voor volgende generaties. Daarnaast is het ook een ontmoetingsbijeenkomst en een gelegenheid om feest te vieren.
De Indianen in de mooiste veren-tooien, uitmonstering, beschildering en dans zijn me altijd bijgebleven en hebben me blijvend gefascineerd.
Deze compilatie van foto’s laat u nogmaals deze prachtige kleding zien die men zich vandaag de dag aanmeet en versterkt wellicht het beeld wat u van de Indianen hebt……………. en dat is denk ik:
NB.om het filmpje[of een stukje ervan] te zien: u gaat op de blauwe text hieronder staan en u drukt op : contrl/enter [ of vraag uw kleinkind voor hulp]:
Stukje sfeer tekening en beeldherkenning d.m.v. dit filmpje :
Cntrl/Click op onderstaande tekst:
https://www.youtube.com/watch?v=zHiEKkkDMLQ
Dan was er voor vele van u de: Karl May: Winnetou, de boeken, de
Hollywood films: How the west was won, een beroemd gebleven begin van de ‘western’ films, later opgevolgd door:
Sergio Leone: Once Upon a Time in the West, ea. de iconische Spaghetti Westerns
Al deze bovenstaande uitingen zijn een westerse ver-romantisering van de cowboys en indianen, de werkelijkheid is wat betreft de Indianen een heel ander verhaal, waarover ik u een weinig zal vertellen.
Indianen zijn een groep mensen, ze wonen in Amerika. Ze heten zo omdat Columbus naar Indië wou varen maar in Amerika terechtkwam. Hij dacht dat hij in Indië was dus noemde hij ze Indianen.
2 De Indianen volkeren, stammen, nations, bands
Indianen is dus een verzamelterm, de blanke veroveraars hadden totaal geen belangstelling voor de culturen van de honderden volkeren waarvan ik enige, als voorbeeld, voor u herkenbare bekende namen heb opgesomd in hun leefgebied, zoals:
Apache : In Arizona/New Mexico [desert]
Blackfeet, Crow : In Alberta/Montana [mountains]
Cherokee, Nez Pierce : Idaho/Oregon [plateau]
Sioux : Wyoming/Nebraska [plains]
Choctaw : Mississippi/Alabama [Golf van Mexico] ( voor de technici de Brown & Root pijpenleggers)
Winnebago : Iowa/Illinois [great lakes] (voor de vakantie gangers de gigantische campers)
Op de genoemde leefgebieden kom ik later terug.
Ik noem volkeren omdat er oorspronkelijk meer dan 500 talen werden gesproken binnen ca. 60 taalfamilies. Talen die geen verwantschap vertoonden, en net zoveel van elkaar afstaan als Nederlands en Chinees.
Dus is eigenlijk Volkeren i.p.v. stammen meer op zijn plaats.
Vandaag de dag worden ze in de USA: Native American’s genoemd, terwijl in Canada men spreekt van : First Nation’s
Het gaat te ver in deze presentatie om de oorsprong van deze stammen verder uit te diepen, maar archeologische vondsten gaan 20.000 jaar terug.
Herkomst via de Beringstraat [Bering landbrug] is aannemelijk.
Een fameuze vindplaats : Folsom, Colorado
3 De Kolonisatie
Kolonisatie
Vanaf ca. 1600 [zie tabel] (tijd van de ontdekkingen en expansie van de oude Europese koninkrijken en zee naties) vestigden de Britten, Fransen, Spanjaarden en
Nederlanders [kom ik zo op terug] zich in kolonies in Amerika.
Naarmate meer landen interesse kregen in Amerika, namen spanningen tussen de kolonies toe en werd de strijd om terrein onvermijdelijk.
Ook kregen ze te maken met de oorspronkelijke bewoners. Voor hen was de kolonisatie echter desastreus. In de eerste 150 jaar na de komst van Columbus nam de populatie oorspronkelijke bewoners in de kustgebieden Amerika met 80% af.
Van de 10 miljoen indianen die er na schatting in 1492 leefden, waren er rond 1900 ongeveer nog maar 250.000 over. Dit kwam grotendeels door ziektes die de kolonisten met zich meebrachten, zoals de pokken, tyfus, griep, difterie, en mazelen
Deze dia geeft de uitleg van de kolonisatiegebieden van de oude wereld, in het bijzonder van Groot Brittannië, de ontwikkelingen in de tijd en trek naar het westen.
De bonthandel was vooral in het begin een belangrijke drijfveer achter de kolonisatie van noordelijk Noord-Amerika.
Verslagen van onbekende natuurlijke rijkdommen die nieuwe immigranten lokken. Veel bontjagers, handelaren, soldaten, goudzoekers en boeren treden dan ook in de voetsporen.
Terugkomend op : De Nederlanders:
In 1623 wordt de kolonie Nieuw-Nederland officieel gesticht aan de Amerikaanse oostkust. De gouverneur koopt drie jaar later Manhattan van de Lenape/Delaware-indianen en sticht Nieuw Amsterdam – nu New York. [ tijdsbeeld van de ontdekkingen. Herinnert u de Batavia presentatie 1628]
De handel in hout en bont maakt de kolonie winstgevend, maar leidt ook tot conflicten met de plaatselijke indianen en een felle concurrentiestrijd met de groeiende Britse koloniën. In 1664 wordt de druk de Hollanders te veel [2de Engelse oorlog]: ze dragen de kolonie over aan de Britten.
Een leuk voorbeeld van een heden ten dage nog bestaande handels post waar de bonthandel/overslag floreerde in Britts Columbia Canada.
De oude prent van deze tradingpost laat de kolonisten, goud[geluk]zoekers, indianen, hoeren en zelfs chinezen zien.
Een aanwezige tentoonstelling laat de tenten met uitrusting van de kolonisten zien.
Manifest Destiny
Deze afbeelding is een prachtige metafoor om de Amerikaanse cultuur te begrijpen.
We hebben in een eerdere dia de kolonisatie verwoord, en vooral na de “Declaration of Independence” was het na 1830 [na de passage of the Indian Removal Act ] dat het Amerikaanse Westen een fase van snelle transformatie in ging.
Na de passage of the Indian Removal Act begon de twaalf jaar durende migratie van Amerikaanse Indianen uit landen ten oosten van de rivier de Mississippi.
Ondertussen brachten kolonisten en handelaren in de Great Plains ingrijpende veranderingen teweeg in die Indiaanse culturen.
Gevolgen van deze wet waren onoverzienbaar voor de inheemse bevolking. Deze gedwongen verplaatsing leidde tot duizenden doden onder de verschillende Indianenstammen en enorme stukken grondgebied, van zij die daar reeds eeuwen hun leven hadden doorgebracht, gingen verloren. De zoektocht naar grondstoffen en meer grondgebied van de Amerikaanse bevolking, om aan hun [kapitalistische] noden te voldoen, gingen ten koste van zij die er reeds eeuwen [vreedzaam] hadden geleefd.
Om een moreel antwoord te vinden voor zichzelf gebruikten in het jaar 1845 de Amerikanen voor het eerst de term Manifest Destiny, het de vanzelfsprekende, door God bedoelde taak was van het Amerikaanse volk om bezit te nemen van het westen van het continent.
Er liggen drie principes ten grondslag aan de filosofie van Manifest Destiny:
- De speciale deugden van Amerikaanse mensen en hun instituties.
- De missie van de Verenigde Statenom het Westen te ‘verlossen’ en opnieuw vorm te geven volgens het ideaal van een agrarisch Amerika.
- Een door God gewilde ‘duidelijke lotsbestemming’ om deze essentiële plicht te vervullen.
De gedachte is daarbij dat Amerikaans ingrijpen in andere landen om daar ‘de democratie te brengen’ – denk ook aan Korea, Vietnam en Irak en Afghanistan -, van Godswege gerechtvaardigd en zelfs door God opgedragen is.
Hier bevindt zich prachtige "western art"
Ook in Australië speelde dezelfde problematiek : Met een juridisch handigheidje bepaalden de kolonisten dat Australië terra nullius was: land van niemand.
Voor mensen die geinteresseerd zijn kunnen nieuw schilder werk van de beste hedendaagse kunstenaars die in het westerse genre werken tijdens de Masters of the American West ® Kunsttentoonstelling van Autry , waar op de aanvullende pagina een compilatie is te vinden.
De kolonisatie heeft met de verdrijvingen en deportaties, zoals alle gedwongen landverhuizingen, vele menselijke drama’s veroorzaakt.
Ik noem u een paar waarvan enkele ook bij u bekend zullen zijn:
De Trail of Tears ("tocht der tranen") is de gedwongen herplaatsing van de Cherokee naar het westen van de Verenigde Staten in 1838, wat resulteerde in de dood van naar schatting 4000 Cherokee’s.
In de Cherokee-taal heet deze gebeurtenis Nunna daul Isunyi, "het pad waarop we huilden".
De Cherokee waren niet de enigen die gedwongen moesten verhuizen , ook de Choctaw en andere stammen.
Een andere gedwongen herplaatsing van de Potawatomi van Indiana, die 1.060 kilometer westwaarts moesten afleggen naar een reservaat in Kansas. in hetzelfde jaar 1938 staat bekend als de Trail of Death ("tocht des doods").
Ik laat u nog twee voorbeelden van de deportatie drama’s zien.
Deze battle-field site heb ik zelf bezocht en een prentje van gemaakt.
De Battle of Bear Paw was het laatste gevecht van de Nez Perce-oorlog van 1877.
De Nez Pierce indianen met hun oorspronkelijk leefgebied in het Noord Westen van de Verenigde Staten, werden de gevolgen dan de “grote trek” en de zich landtoerekening van de kolonisten, voortdurend opgejaagd.
Na maanden lange confrontaties en gevechten vanuit West- Idaho slaagde het Amerikaanse leger er eindelijk in om het grootste deel van de overgebleven opgejaagde Nez Perce onder leiding van Chief Joseph [ kom ik zo op terug] te verslaan.
Deze Battle of Bear Paw, in noorden van Montana Territory , op slechts 68 km ten zuiden van de grens met Canada , waar Nez Perce van plan was om toevlucht voor vervolging door de Amerikaanse regering.
Hoewel sommige Nez Perce konden ontsnappen naar Canada, werd Chief Joseph gedwongen om de meerderheid van zijn volgelingen over te dragen.
Vandaag maakt het slagveld deel uit van de Nez Perce Nationaal Historisch Park en de Nez Perce National Historic Trail .
Chief Joseph
Prachtige foto van Chief Joseph met zijn familie uit 1880, laat heel mooi de Indianen trots zien, en met zijn beroemde uitspraak de tragiek van kolonisatie en het eindigen van de “vrijheid” Indianen opgesloten in Reservaten.
“Hoort mij mijn leiders!, Ik ben moe. Mijn hart is ziek en verdrietig. Van waar de zon nu staat, zal ik niet meer voor altijd vechten.”
Wounded Knee
We hebben denk ik hier ook wel van gehoord.
Wounded Knee was een bloedbad onder indianen door de Amerikaanse cavalerie op 29 december 1890, in het plaatsje Wounded Knee in South Dakota.
Het gaat te ver om vandaag deze geschiedenis uitgebreid te vertellen.
Maar laat ik de context duiden: In de 19e eeuw raakten de Lakota Indianen [Sioux] in conflict met kolonisten die over de Oregon Trail trokken. [De grote trek, een van de kolonisten expansie routes]
In 1851 tekenden ze een verdrag, waarin ze beloofden de kolonisten met rust te laten. De Verenigde Staten erkenden op hun beurt de soevereiniteit van de Sioux over hun leefgebied. Ondanks dit verdrag bleven zich echter kolonisten vestigen in het gebied dat was toegekend aan de Sioux. Conflicten met de blanken mondden uit in de Eerste Sioux-oorlog (1854-1856).
In een van de vele raids [Ghost-dance oorlog] omtrent inperkingen en reservaten stuitte een cavalerieregiment op een groep Indianen die het reservaat waren ontvlucht. Op 28 december 1890 werd de groep gevonden. De uitgeputte en slecht tegen de winterkou geklede indianen boden geen verzet. Ze kregen de opdracht een kamp op te slaan bij de Wounded Knee-beek. Door misverstanden van het leger, en false mystieke aannames van de indianen ontstond uiteindelijk een bloedbad met honderden doden.
In 1973 zou het Wounded Knee drama zich herhalen, zoek het maar eens op als het uw interesse heeft.
U kent vast deze bekende song:
https://www.youtube.com/watch?v=AvZbmLJlSoM
4 De leefgebieden en reservaten
Indianenreservaten, Indian Reserve , zijn stukken grond die door de overheid aan de oorspronkelijke bewoners, de indianen, toegewezen zijn.
De reservaten werden vooral in de negentiende eeuw ingesteld als gevolg van de kolonisering van Noord-Amerika. De meeste en ook de grootste bevinden zich in het westen van de Verenigde Staten, in de bergachtige staten Arizona, Utah, Montana en South Dakota.
De bodemgesteldheid is een groot probleem vanwege de slechte staat, waardoor indianen onder het bestaansminimum leven en leven van seizoensarbeid en sociale uitkering.
Momenteel leven er zo’n 5 miljoen indianen (dat is ongeveer 2% van de Amerikaanse bevolking van de VS) in reservaten.
Op enkele stammen kom ik later terug : Blackfeet en Nez Pierce [N P heb ik al eerder vernoemd]
We kunnen onderscheid maken naar gebieden waar ze leefden, of ze leefden van de jacht, visvangst of veeteelt.
De namen van een aantal stammen met bekende namen in de diverse leefgebieden heb ik al eerder genoemd, zoals o.a.:
East- Siouk, Ireqouis en Delaware
Plains- Cheyenne, Dakota en Kansas
Plateau/Basin- Shoshone, Chinook en Paiute
Artic- [Inuit(Eskimoo)] Carrier, Tenama en Tsimtian
In het verdere verloop van deze presentatie zal ik inzoomen op een klein aantal Indianen stammen.
U moet begrijpen, In de tijd dat er geen foto’s gemaakt konden worden (In juli 1888 kwam de Eastman's Kodak camera op de markt met de slogan "U drukt op de knop en wij doen de rest".) hebben we er toch een “fotografisch beeld” van. Dat is te danken aan de fenomenaal “ge-fotoschilderd” Indianen stammen door George Catlin.
Hij was de eerste grote schilder die voorbij de Mississippi reisde om de Indianen te schilderen, en zijn Indian Gallery, verbluffend in zijn ambitie en reikwijdte, is een van de wonderen van de negentiende eeuw.
Toen hij zijn eerste reis ondernam, keerde George Catlin een eerste carrière als advocaat in Philadelphia en een tweede als miniaturist de rug toe. Hij reisde in de jaren 1830 vijf keer naar het westen, doorkruist de Great Plains en bezocht meer dan 140 Indiaanse stammen.
In 1830, datzelfde jaar begon de Indian Removal Act met de twaalfjarige actie die de resterende Indianen zou verwijderen uit het land ten oosten van de Mississippi.
Binnen een paar jaar zou zo bijvoorbeeld de Mandan tribe in North Dakota worden gedecimeerd door pokken; met een paar decennia zou het aantal buffels dalen van miljoenen tot een paar duizend, en de hoge prairies zouden worden gearceerd door de ploeg en de spoorweg.
In 1832 reisde hij meer dan 1800 mijl de St. Louis-rivier op. Tegen het einde van het decennium had hij meer dan 500 portretten, scènes en landschappen geschilderd en een verbazingwekkende verzameling Indiase artefacten verzameld.
Ik laat u achter een volgens een aantal ‘typicals’ zien
Zijn schilderijen zijn te vinden in de belangrijke Amerikaanse musea zoals het Smithsonian in Washington, zijn beroemde “Indian Gallery” en Whitney in NY.
De Buffel
Op honderden doeken legde Catlin de levenswegen van Plains Indianen vast, inclusief het illustreren van enorme kuddes buffels en hun belang in het dagelijks leven.
De Amerikaanse bizon is bijna systematisch uitgeroeid. Enkele honderden jaren geleden leefden er in Noord-Amerika miljoenen exemplaren. In het voorjaar trokken ze langs de buffelpaden naar het noorden, in het najaar naar het warmere zuiden.
De uitroeiing van de bizon wordt vaak aan de blanken geweten, maar ook de indianen eraan hebben bijgedragen.
In de periode 1830-1839 doodden de Comanche en bevriende stammen op de zuidelijke prairie circa 280.000 bizons per jaar, wat al bijna het maximumaantal was dat gedood kon worden zonder dat de populatie afnam. Door een meer dan 15 jaar durende periode van droogte die in 1845 begon nam de druk op de populatie verder toe.
In de loop van de 19e eeuw begon de grote slachting. Bizons werden bejaagd omdat ze voedselconcurrenten waren van de koeien van veeboeren. Ook spoorwegmaatschappijen moedigden de jacht aan, want botsingen met bizons veroorzaakten schade, bizons schuilden vaak op plaatsen waar spoorlijnen door heuvels of bergen sneden en veroorzaakten zo treinvertragingen.
Op bizons werd ook gejaagd om hun huid die als aandrijfriem of vloerkleed werd gebruikt. Grote hoeveelheden bizonhuiden werden naar Europa geëxporteerd.
Ten slotte werd op bizons gejaagd om de prairie-indianen te dwingen hun nomadische leefwijze op te geven en zich in reservaten te vestigen.
Nog in 1875 pleitte generaal Philip Sheridan in het Amerikaans Congres om die laatste reden voor het uitroeien van de bizon.
De bizon:
De bizon is een zwaargebouwd dier met een hoge schouderbult, een grote kop, een korte dikke nek en een breed voorhoofd met kleine hoorns. Kop, nek, schouders en voorpoten zijn lang en ruig donker behaard. De rest van het lichaam is bedekt met korter en lichter haar. Zijn kin bevat een verwilderde baard. Het dier is 1,90 m hoog en een stier is bijna 3 meter lang. De staart tussen de 30 en de 60 cm. Met deze omschrijving zou je niet zeggen dat de bizon snel is. Het dier kan een snelheid tot 50 km per uur halen. De Amerikaanse bizons worden ongeveer 25 jaar oud. Door hun dikke vacht, wat uit twee lagen bestaat, kunnen ze tegen extreem lage temperaturen. Dit is voor het dier geen overbodige luxe omdat ze dit in hun woonomgeving wel nodig hebben. Jonge kalven staan al na 30 minuten, na hun geboorte op hun poten en lopen na enkele uren al mee met de kudde.
De Buffel vandaag
Gelukkig is de populatie van de bizon weer opgelopen tot ong. 30.000 bizons. Het National Park Wood Buffalo in Noord Alberta ,Canada is de thuisbasis van de grootste populatie bizons.
In Yellowstone N.P. leven er op dit moment ong. 4600 bizons.
5 De Indiaanse cultuur
Over de Indianen cultuur of beter gezegd culturen is heel veel te vertellen, ik beperk me tot drie onderdelen aan te tippen : behuizing, kleding en religie
Indianen huizen
Terugkomend op de leefgebieden zien we de daaraan gerelateerde behuizing, waarbij de Teepee’s [door ons verward met wigwam] een voorbeeld zijn voor het rondzwerven.
Ons beeld is veelal beperkt tot de Teepee, maar de andere woonvormen waren oorspronkelijk veruit in de meerderheid.
Indianen kleding
De kleding van de indianen was natuurlijk erg afhankelijk van hun leefgebied. Maar leer en bont was onmiskenbaar van groot belang.
Indianen bont
De indianenbont werd oorspronkelijk gebruikt om verschillende soorten kleding te maken om zowel praktische als decoratieve redenen.
Europese ontdekkingsreizigers en handelaren ontdekten de rijke overvloed van het land in de late 1500's en de lucratieve pelshandel begon zoals ik reeds vermelde toen ik het over de bont handel had.
Bever was van bijzonder belang vanwege de Europese manier van het dragen van hoeden van bever.[ geleerd in de vorige lezing, 13.000 haren /cm2 , waterdicht] Toen de vraag naar bever afnam werd deze vervangen door de massale handel in hertenleer.
De pelshandel tussen de Indianen stammen en Europese kolonisten begon eind 1500 en duurde tot het einde van de 19e eeuw. Tijdens deze periode steeg de vraag naar bont in Europa.
Indiaanse hoofdtooi
De soorten hoofdtooien varieerden niet alleen van de ene stam tot de andere, maar de soorten hoofdtooien varieerden ook binnen een stam en gelegenheid. De George Catlin schilderijen zijn hier het bewijs van.
Maar de Indianen worden toch het nauwst geassocieerd met de prachtige gevederde tooien gedragen door de buffeljachtstammen van de Great Plains.
Mocassins
Deze schoenen in allerlei uitvoeringen zijn inmiddels gemeengoed geworden.
RELIGIE
God en de Schepping
Net als in alle culturen over de hele wereld zijn ook voor de Indianen de levensvragen en hun invulling daarvan dominant in hun levenswijze.
De grote geest [ grote Manitou ]
Voor vrijwel alle stammen geldt De grote geest is het opperwezen en de voornaamste godheid van de indianen. De Grote Geest is het bovennatuurlijke wezen dat is opgevat als de perfecte en krachtige machtiger en heerser van het universum.
Als voorbeeld laat ik het Wereldbeeld van de Cheyenne zien en een scheppingsverhaal van de Iroquois Indianen
Wereldbeeld van de Cheyenne
Een beeld die in vele wereldgodsdiensten terugvindt.
De Cheyenne hadden een wereldbeeld dat de wereld en universum in schijven was ingedeeld, zoals schematisch is aangegeven op de dia, een wereld in schijven [dachten wij ook niet dat de wereld plat was]
Het scheppingsverhaal komt natuurlijk ook voor bij de Indianen stammen.
Als ik nog wat tijd heb zal ik het voorlezen, anders als u geïnteresseerd bent kunt u het nalezen op de presentatie op onze website.
IROKEES Scheppingsverhaal
Voordat deze wereld ontstond was er de Hemelse Wereld, die zich hoog boven de Eindeloze Wateren bevond.
In deze Hemelse Wereld woonden de Hemel Verzorger en zijn vrouw, de Hemel Vrouw.
Ze woonden in een onderkomen bij de Grote Boom van het Licht. De boom verlichtte de wereld door middel van zijn helder gloeiende bloemen.
Op een dag ging er een windvlaag dwars door de Hemelse Wereld waardoor de Boom van het Licht uit de grond werd getrokken. Het licht verdween en het enige dat overbleef was een enorm gat.
De Hemel Vrouw keek niet goed uit en ze viel in het gat.
Ze viel vele kilometers naar beneden en net op het moment dat ze in het Eindeloze Water zou storten, werd ze gezien door een visarend. Het dier spreidde z’n vleugels en ving haar op.
De vrouw was te zwaar voor de visarend en ze daalden naar beneden en dreigden alsnog in het water te storten.
Gelukkig werd het stel gezien door een grote zeeschildpad. Hij bood z’n rug aan zodat de vrouw niet verdronk.
Maar de vrouw verlangde naar vaste grond onder haar voeten en vroeg de dieren van de Eindeloze Wateren om hulp. Geen van de dieren kon zo diep duiken als de muskusrat, dus kreeg hij de opdracht om op zoek te gaan naar aarde.
De muskusrat verdween diep in de Eindeloze Wateren.
Uiteindelijk stootte hij op zachte modder. Hij nam zoveel mogelijk van die substantie mee naar de oppervlakte.
Alle dieren hielpen om de aarde uit te smeren over de rug van de schildpad.
Terwijl de dieren bezig waren, begon de Hemel Vrouw rondjes te lopen op de schildpad.
De schildpad begon te groeien, waardoor de vrouw steeds grotere rondjes moest lopen. De schildpad groeide en groeide.
Uiteindelijk had de schildpad de afmetingen van de aarde zoals we die tegenwoordig kennen. De Hemel Vrouw en de dieren maakten meren, bergen, bossen en vlaktes.
De vrouw had een dochter die Moeder Aarde werd.
Moeder Aarde kreeg drie dochters: Maïs, Bonen en Pompoenen. Ook had ze een tweeling: de kwaadaardige Flint en de goedaardige Sapling.
De goede zoon Sapling maakte de zon, de maan, de planten en de dieren; hij maakte al de aangename dingen op aarde.
Zijn slechte broer Flint vernietigde veel van Sapling's werk; hij maakte al de onaangename dingen op de wereld.
Toen Sapling vis gemaakt had, gaf Flint hen harde botten. Toen Sapling struiken met bessen gemaakt had, gaf Flint de struiken doornen. Toen Sapling de zomer gemaakt had, zorgde Flint ervoor dat er ook winter was.
Sapling maakte vervolgens verschillende soorten mensen. Hij vulde hun geesten met goede gedachtes, maar zijn broer zorgde ervoor dat de mensen ook slechte gedachtes hadden.
Van een gele boomschors maakte Sapling de Aziatische volkeren. De witte mensen werden gemaakt uit zeeschuim. De Afrikanen ontstonden uit donkere klei en Sapling gebruikte rode klei om het volk van de Irokees of de Haudenosaunee te maken.
Al die verschillende mensen waren echter niet in staat om op dezelfde plaats te wonen; ze voerden voortdurend oorlog met elkaar.
De volkeren werden vervolgens gescheiden en ze moesten naar een van de vier hoeken van de aarde vertrekken om zich daar te vestigen.
De wereld wordt nog steeds gedragen door een enorme schildpad. Hieronder bevinden zich – net als in het begin – de Eindeloze Wateren en de mensen voeren ook nog steeds oorlog.
De Mystiek en geloofsinvulling , Totempaal, sjamaan,
Een totempaal kan gezien worden als heiligdom. De totempaal is 'familie-teken', met dieren en betekenissen verschillend voor de diverse stammen.
In Stanley-park in Vancouver bevindt zich een prachtige verzameling.
De sjamaan, of medicijnman [naam zegt het al] speelde natuurlijke een belangrijke rol en het animistische wereldbeeld, dat alle wezens een ziel hebben is bij de Indianen sterk ontwikkeld doordat ze zo dicht bij de natuur leefden.
De vragen en zekerheden omtrent dood en de ziel en hiernamaals speelden, net als in ons westers denken, eenzelfde rol.
Naast hun respect voor het leven en het gebruik van ceremonies en rituelen, waren zij er bijvoorbeeld allemaal van overtuigd, dat de ziel na de dood voortleefde. Men zag de dood als mysterieus, maar onvermijdelijk en trad ook de eigen dood meestal zonder angst tegemoet.
De indiaanse 10 geboden geven goed hun gedachtegoed weer
De aarde is onze moeder, zorg voor haar
Eer al uw relaties
Open je hart en ziel naar de Grote geest
Alle leven is heilig, behandel alle levende wezens met respect
Neem van de aarde wat nodig is en niets meer
Doe alles wat nodig is om goed te doen
Dank de Grote Geest voor iedere nieuwe dag
Spreek de waarheid, gericht op de ander
Volg de natuurlijke ritmes en van zon’s op-en ondergang
Geniet van het leven, ga je niet te buiten
Het Christendom
Zoals het altijd gaat bij ‘overwinnende’ volken, is de godsdienst een drijfveer zoals we gezien hebben bij [12 Manifest Destiny] en de ‘bekering’ heeft uiteindelijk geresulteerd in vele Indiaans Christelijke gemeenschappen.
De weg hier naar toe en geschiedenis(sen), de gemeenschappen vandaag de dag, is een andere presentatie waard.
Hier een uiterlijk voorbeeld van een geloofsgemeenschap zoals hier is
in Browning, Montana, waar men zeer trots is op het RK-kerkgebouw opgebouwd uit “keien” uit de omgeving.
6 De Indianen vandaag de dag
Wanneer je een reservaat binnenrijdt, zoals hier in de “Blackfeet Nation” in Noord West USA, dan zie je dat:
De Tipi heeft plaats gemaakt voor houten huizen of trailers in de open vlakten, met een aantal auto wrakken rondom.
Soms leven ze in wat krotten in de woestijn of soms in meer welvarende gemeenschappen met een school, raadhuis en soms een kerk.
Vele Jongeren gaan naar school en werken uiteindelijk buiten de reservaten om geld te verdienen voor de achterblijvers en hun gezin. Dat moet wel, daar veel reservaten bestaan uit slechte gronden of woestijn waar weinig landbouw en veeteelt mogelijk is
Met de komst van de westerse cultuur ging veel verloren. De rijke taal en tradities, verhalen, identiteit en diepgaande kennis van de natuur maakten plaats voor depressie en alcohol- en drugsmisbruik. Zelfmoord is de voornaamste doodsoorzaak onder First Nations-jongeren.
„Als je nooit geleerd hebt ’s ochtends op tijd op te staan, of je schoolwerk te doen”, zegt hij, „omdat je ouders, en je grootouders, te gebroken zijn het goede voorbeeld te geven… En als je hele dorp een drankprobleem heeft… Dan moet je als jongere wel héél sterk in je schoenen staan om zelf die cirkel te doorbreken.”
Slechts 20 procent van de huidige indianen kan nog een gesprek voeren in de oorspronkelijke taal van hun stam.
Zo zijn er in het verleden bijvoorbeeld alsnog mijnen geopend in Indianen reservaten of zijn er oliepijpleidingen door de gebieden gelegd.
Hier een schilderijtje dat ik heb gemaakt om het protest van de Indianen hier tegen te symboliseren.
Maar er zijn gelukkig ook positie voorbeelden zoals de Hualapai Indianen die in Grand Canyon een bezoekerscentrum exploiteren, hier de spectaculaire glazen wandelgondel.
Of het spectaculaire Nk'Mip Desert Cultural Center (uitgesproken als in-ka-meep) van Osyoos Indianen in de Okanagan valley in BC Canada.
Doordat Indianen merendeels hun eigen wetsregels kunnen inzetten, zijn er bijvoorbeeld op de meest rare plekken gokpaleizen gebouwd, waaraan goed wordt verdiend. Veelal voorzien van hotels en restaurants, zo zijn bijvoorbeeld de Hardrock cafe’s eigendom van een Indianenstam.
Maar de emancipatie van de Indianen, in bestuur van de Verenigde Staten, komt langzaam op gang. Als voorbeeld geef ik hier Paulette Jordan, een “Native American”, die ver kwam in de race voor het Gouverneurschap in Idaho.
TER AFSLUITING
Wat valt u op ?
Als afsluiting van mijn verhaal wil ik u dit werkje laten zien, waarin ik met een typical symbolisch de “Indiaan vandaag te dag”, heb trachten weer te geven, met de vraag van:
WAT VALT U OP ? op dit prentje
Ik zou het bijzonder op prijs stellen, als u een mailtje stuurt met u antwoord naar:
info@probuswestalblasserwaard.nl
Tenslotte
Allerlei andere bijlages gerelateerd aan de Indianen van NA: